NDO - Ia H’Drai, huyện biên giới phía Tây Nam của tỉnh Kon Tum, là địa phương có tổng diện tích rừng và đất lâm nghiệp gần 95 nghìn ha, trong đó, diện tích có rừng trên 85.372ha, với tỷ lệ che phủ rừng đạt trên 87%, cao nhất cả tỉnh. Để đạt được kết quả đó, những năm qua, toàn hệ thống chính trị huyện đã chung tay vào cuộc, nỗ lực để bảo vệ và phát triển rừng, giữ trọn màu xanh cho những cánh rừng nơi biên giới.

Các lực lượng chức năng huyện Ia H'Drai phối hợp tuần tra truy quét, bảo vệ rừng.

Bảo vệ rừng từ việc thay đổi nhận thức và hành động của nhân dân

Là một huyện biên giới có “tuổi đời” vừa hơn 8 năm, với nhiều thành phần dân tộc, nhất là đồng bào dân tộc miền núi phía bắc và bắc miền trung cùng sinh sống, lập nghiệp, chủ yếu làm công nhân cho các công ty cao su trên địa bàn.

Khi đến định cư tại huyện “mới”, người dân cũng đem theo những nét văn hóa đặc trưng của dân tộc mình để tạo nên một bức tranh văn hóa dân tộc đa dạng và phong phú.

Tuy nhiên, xuất phát điểm về kinh tế và mặt bằng dân trí của nhân dân không đồng đều, đời sống kinh tế-xã hội của người dân còn khó khăn khi trong tay còn thiếu tư liệu sản xuất.

Chính vì vậy, việc người dân vô tình hoặc cố ý phá rừng làm nương rẫy, hay khai thác các sản phẩm từ rừng để phục vụ cuộc sống là nhu cầu khách quan của người dân. Đã có những bản án về tội “Hủy hoại rừng” được tuyên, là những hồi chuông cảnh tỉnh để thay đổi nhận thức và hành vi của người dân.

Để thay đổi nếp nghĩ, cách làm của người dân, nhất là người đồng bào dân tộc thiểu số trong công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, những năm qua, huyện Ia H’Drai đã nỗ lực huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị, sự tham gia của các cấp, các ngành, các đoàn thể và nhất là những người có uy tín trong thôn.

“Mưa dầm thấm đất”, nhờ sự nỗ lực vận động, tuyên truyền của toàn hệ thống chính trị, và việc triển khai có hiệu quả những chính sách lâm nghiệp, hỗ trợ cho người dân địa phương phát triển kinh tế lâm nghiệp gắn với bảo vệ, phát triển rừng bền vững, đã dần thay đổi nhận thức và hành động của người dân.

Trong ba năm trở lại đây, người dân đã dần thay đổi nếp nghĩ, cách làm, từ việc phát rừng làm nương rẫy đã chuyển sang cùng chung tay với chính quyền địa phương trồng rừng, trồng cây phân tán tham gia quản lý, bảo vệ và phát triển rừng.

Đến nay, huyện Ia H’Drai đã trồng được 957,2ha rừng (đạt 68,3% chỉ tiêu Kế hoạch giai đoạn 2021-2025) và trồng được 143.963 cây phân tán (đạt 72% chỉ tiêu Kế hoạch giai đoạn 2021-2025).

Anh Bùi Văn Vi chăm sóc rừng cây xoan của gia đình.

Tham gia chuyến kiểm tra khu vực rừng trồng của gia đình anh Bùi Văn Vi (thôn 2, xã Ia Dom, huyện Ia H'Drai), chúng tôi được anh Vi cho biết, khu vực rừng được anh trồng từ năm 2022 với khoảng 2.500 cây xoan, còn năm nay, gia đình anh cũng được Nhà nước cấp thêm khoảng 9.000 cây giống keo để trồng diện tích khoảng 5 ha.

Không giấu được sự phấn khởi của mình, anh Vi bày tỏ hy vọng trồng cây nào sống cây đấy, anh và gia đình sẽ cố gắng chăm sóc cho cây phát triển và sinh trưởng tốt để thay đổi cuộc sống của gia đình.

Hướng đến mục tiêu phát triển rừng bền vững

Thực hiện chủ trương xã hội hóa nghề rừng, trong những năm qua, huyện Ia H’Drai đã tổ chức công tác giao đất, giao rừng cho các hộ gia đình, cá nhân, chú trọng công tác trồng, chăm sóc, khoanh nuôi, phục hồi rừng, trồng rừng sản xuất, trồng cây phân tán.

Với sự hướng dẫn, đồng hành của các ngành chức năng và chính quyền địa phương, các hộ gia đình đã triển khai thực hiện nghiêm trách nhiệm bảo vệ rừng theo “Khế ước bảo vệ rừng” đã ký kết.

Rừng được giao đã được bảo vệ tốt hơn, các hành vi xâm hại đến tài nguyên rừng đã được hạn chế đáng kể. Đồng thời, nâng cao thu nhập cho người dân sống gần rừng, góp phần xoá đói, giảm nghèo, thực hiện tốt Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững.

Thác 7 tầng nằm trong cánh rừng nguyên sinh đang được huyện Ia H’Drai bảo tồn.

Chủ trương giao đất, giao rừng cho các hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư thôn quản lý, bảo vệ đã phát huy hiệu quả trên cả ba phương diện: Kinh tế, xã hội và môi trường, không những góp phần bảo vệ và nâng cao độ che phủ của rừng, mà còn còn tạo công ăn việc làm cho người dân, nhất là thay đổi nếp nghĩ, cách làm của đồng bào dân tộc thiểu số, dần xóa bỏ tập quán canh tác nương rẫy lạc hậu, chuyển sang trồng rừng, bảo vệ, phát triển rừng để tạo nguồn thu nhập bền vững và cải thiện sinh kế cho người dân.